Nếu bạn là một người thường xuyên tổ chức và tham gia những chuyến đi dã ngoại, du lịch khám phá thì sẽ hiểu rằng suốt thời gian đó sẽ có rất nhiều hoạt động thú vị diễn ra. Mọi hành động chạy nhảy, vui chơi đều dồn nhiều áp lực lên đôi chân, vì vậy bên cạnh đôi giày tốt thì một đôi tất chất lượng cao là điều bạn khó lòng bỏ qua.
Hơn nữa, đôi tất trở thành món phụ kiện bảo vệ đôi bàn chân, giúp cho bạn có hành trình leo núi thoải mái, êm ái, ấp áp vào mùa đông, khô thoáng vào mùa hè. Bàn chân không bị ngấm nước sẽ tạo độ dễ chịu tuyệt đối, bước đi vững chãi và an toàn hơn rất nhiều. Và thực sự đến nay, tất dã ngoại được các hãng cải tiến nhằm phục vụ mọi nhu cầu khác nhau của khách hàng.
Dưới đây sẽ là cách chọn tất dã ngoại, leo núi đúng chuẩn nhất dành cho ai chưa có kinh nghiệm:
Các tiêu chí cần thiết khi chọn mua tất dã ngoại chuyên dụng
Dựa trên điều kiện thời tiết chuyến dã ngoại, leo núi
Một đôi tất được đánh giá là phù hợp cho người dùng phụ thuộc vào kế hoạch bạn chọn và điều kiện thời tiết dự đoán. Từng kiểu thời tiết khác nhau thì sẽ có những loại tất cơ bản:
- Thời tiết nóng bức: ất mỏng, tất liner là loại nhẹ và mỏng nhất hiện nay với khả năng ôm sát vào da chân. Ưu điểm tất mỏng là thấm mồ hôi tốt giữ đôi chân thoải mái, khô ráo mọi lúc mọi nơi, thích hợp dùng vào mùa hè nóng bức, đi bộ hoặc chạy bộ. Chúng hạn chế làm da trầy xước bởi tác nhân biên ngoài, thiết kế đi dưới tất khác.
- Thời tiết ấm áp: tất dã ngoại loại nhẹ (lightweight hiking) dành riêng cho kiểu môi trường ấm áp, đoạn đường thuận tiện đi lại với những ưu điểm như hút hơi ẩm nhanh chóng, chân duy trì êm ái thoải mái. Tất loại nhẹ này tương đối mỏng nhưng chỉ êm hơn, ấm hơn khi dùng kết hợp miếng lót giày, tùy thuộc sở thích bạn dùng hoặc không dùng lót giày.
- Thời tiết chuyển lạnh: tất dã ngoại nhẹ vừa (midweight hiking) giữ cho đôi chân êm và ấm trong điều kiện trời chuyển lạnh. Nhiều mẫu tất được các hãng cấu tạo miếng lót ở những vị trí dễ chịu tác động từ bên ngoài như gan bàn chân, gót chân, lời khuyên nên dùng miếng lót giày.
- Thời tiết rét buốt: tất leo núi hay gọi là mountaineering socks thuộc dòng tất dày dặn nhất, êm chân nhất và ấm chân nhất trên thị trường hiện nay. Thiết kế của chúng thích hợp cho chuyến đi dài ngày, thời tiết lạnh rét và địa hình hiểm trở khó đi. Tất leo núi sẽ quá ấm và quá dày nếu bạn đi dã ngoại ngắn dày dưới thời tiết ấm trời, không quá lạnh.
Dựa trên hoạt động thích hợp cho từng người
Tất dã ngoại có thể phân loại theo hoạt động bạn tham gia, vì từng kiểu chất liệu và kết cấu lại mang đến tính năng khác nhau:
- Tất thể thao nói chung: tất thể thao bao gồm nhiều loại đa dạng và phong phú, từ tất dùng để tập thể hình, tập gym thông thường cho đến tất cao cấp dành cho các môn thể thao cần hoạt động thường xuyên. Hầu hết tất thể thao có đế khá êm nhưng đôi khi hơi to và thô.
- Tất chạy bộ: dòng tất này có phần đệm và tấm lót cực ít hoặc vị trí ức chân và phần gót gia cố dày thêm. Một số người yêu thích chạy bộ lại ưa chuộng loại tất mỏng vừa vặn trong giày, số còn lại thì ưu tiên đệm êm giảm đau nhức chân lên mức tối đa.
- Tất đi bộ: vật dụng dành cho đi bộ sẽ có đệm êm, thấm hút mồ hôi, khô thoáng để từng bước đi tự tin và thoải mái hơn.
- Tất thường: được bán nhiều nhất trên thị trường có màu sắc bắt mắt, họa tiết hợp thời trang, chủ yếu dùng từ chất liệu len merino.
- Tất leo núi nhẹ: loại này dành cho người leo núi chân kích cỡ lớn, có đệm đỡ vừa phải ở ức chân và gót, chất liệu tốt giúp mồ hôi bay hơi nhanh. Tất leo núi nhẹ mỏng, ở mũi chân có thể dùng kết hợp lớp lót nữa.
- Tất leo núi: thuộc dòng ấm nhất, dày nhất, êm nhất chuyên dụng cho chuyến đi dài, địa hình khó đi, nhưng sẽ gây khó chịu, nóng bức khi trời ấm áp.
- Tất dã ngoại nhẹ vừa: chúng có thể dùng lót vừa chân trong giày để ức chân và gót êm ái thoải mái hơn dù đi quãng đường dài, nên đem theo tất lót để thay đổi tùy ý.
- Tất trượt tuyết: cấu tạo ôm kín đôi chân lên tận cằng, không như bạn nghĩ, tất trượt tuyết lại mỏng, không mang đến công dụng giữ ấm tốt, chủ yếu giữ chân không cọ xát khi đi, không gây cản trở mỗi lần bạn thực hiện từng đường trượt lắt léo.
Dựa trên tính năng chuyên dụng
Bạn cũng có thể chọn mua đôi tất như ý nhờ vào tính năng chuyên dụng, dùng hằng ngày hoặc dùng dưới trời mưa,…:
- Tất lót: giống như tên gọi của mình tất lót dùng đi bên trong tất khác mỗi lần bạn đi dã ngoại. Chất liệu chính để sản xuất tất lót đó là loại vải tổng hợi polyester nhanh bay hơi ẩm đi, thấm hút mồ hôi tiết ra tại lòng bàn chân. Khả năng khô nhanh và giặt sạch tiện lợi, tất lót được nhiều dân hiking yêu thích cho chuyến hành trình đường xa của mình.
- Tất chống nước: bạn nên mua tất chống nước với phần cổ cao thoáng khí cho những ngày mưa gió, giữ cho đôi chân khô ráo nhất có thể. Hay chỉ mang tất chống nước cổ thấp thoáng khí, tất cả dòng tất này đều có lớp bên ngoài dàu, ở giữa chống ẩm, bên trong nỉ ấm áp dành cho ai chèo thuyền, lướt ván ở vùng nước lạnh.
- Tất ngón: đôi tất này sẽ tạo cho bạn cảm giác rằng đang mang thêm găng tay cho bàn chân, nhưng tất ngón lại đem đến công dụng chống phồng kẽ chân hiệu quả. Phòng rộp đôi khi không do tất mà giày chặt quá mức. Chúng làm bằng vải tổng hợp dùng leo núi, chạy bộ.
- Tất sinh nhiệt: loại tất hiện đại này trang bị bộ pin cường độ thấp có tác dụng nhanh chóng sinh nhiệt nhưng hoàn toàn an toàn cho người dùng. Tất sinh nhiệt dùng cho ai ít vận động nơi tuyết giá hoặc đi câu cá vùng lạnh.
- Tất nỉ: ưu điểm tất nỉ là độ cực kỳ ấm áp mỗi lần đi xăng đan, giày hoặc đi dép ngay trong nhà. Vải nỉ thấm mồ hôi, thoáng và nhanh khô nhưng lại không dễ chịu giống như tất leo núi.
Dựa trên chất liệu tất dã ngoại
Người dùng cần hiểu rằng bàn chân của con người có đến 250.000 tuyết mồ hôi, vì thế đây chính là bộ phận trên cơ thể đổ nhiều mồ hôi nhất. Dòng tất chất lượng cao, loại tốt hỗ trợ cho mồ hôi thấm hút nhanh chóng, giải phóng hết hơi ẩm bị tích tụ lại. Chủ yếu tất được làm từ các chất liệu sau:
Len merino: đây là loại len không gây ngứa ngáy khó chịu, mềm mại và thực sự thay thế toàn bộ cho loại tất len thô xù xì dùng trước đây. Tính năng nổi bật của len merino là đa năng, dùng linh hoạt trong mọi điều kiện thời tiết nên đôi chân lúc nào cũng dễ chịu dù nhiệt độ ngoài trời thay đổi như thế nào. Bên cạnh đó, len còn thấm nước trọng lượng bằng 30% chính nó nên bàn chân khô ráo.
- Ưu điểm: dùng đa năng kể cả khi trời lạnh hay trời nóng, hơi ẩm thoát nhanh và còn thấm hút mồ hôi hiệu quả, không gây khó chịu, hoàn toàn êm ái.
- Nhược điểm: khi giặt sạch sẽ lâu khô hơn một phần so với sợi vải tổng hợp, mức giá bán cao hơn.
Vải tổng hợp: các chất liệu sẽ được sử dụng kết hợp với nhau hay dùng trên một số vị trí nhất định của đôi tất đi dã ngoại nhằm tăng độ vừa vặn và thoải mái khi đi. Sợi vải spandex sẽ giúp tất ôm gọn gàng vào chân, không bị giãn hay co lại, hỗ trợ mắt cá chân an toàn. Còn vải sợi acrylic, polyester và vải polypropylene có mục đích thấm hút mồ hôi, hạn chế phồng rộp chân nếu đi quá nhiều.
- Ưu điểm: khô nhanh, bền bỉ theo thời gian, êm ái, thấm hút mồ hôi hiệu quả.
- Nhược điểm: tạo cảm giác khó chịu, không thoải mái khi gặp thời tiết nóng bức, giảm tính năng giữ nhiệt nếu ngấm nước ướt.
Vải Ingeo: là một loại vải được cấu tạo bằng axit polylactic được lấy từ ngô, cũng giống như sợi vải polyester nhưng vải sợi ingeo lại có độ thân thiện với môi trường hơn khá nhiều.
- Ưu điểm: được sản xuất từ nguyên liệu xanh, không gây độc hại cho môi trường, có thể tái chế, khử mồ hôi hiệu quả và thấm hút hơi ẩm.
- Nhược điểm: độ bền kém hơn nhiều chất liệu khác, quy trình sản xuất vải ingeo khá phức tạp.
Vải lụa: thường dùng để sản xuất cho tất lót, thuộc dòng nguyên liệu tự nhiên giữ nhiệt tốt, thấm hút và dịu nhẹ với làn da người sử dụng.
- Ưu điểm: êm, nhẹ nhàng, thấm mồ hôi, không gây mùi khó chịu.
- Nhược điểm: độ bền kém hơn các loại vải khác, dễ rách nếu bị tác động.
Vải sợi cotton: vải cotton tốt nhưng không khuyên dùng trở thành nguyên liệu cho tất mang đi leo núi, dã ngoại. Sợi cotton thấm hút tốt nhưng khô chậm, không cách ly khi dính nước, dẫn đến vất phồng rộp khó chịu trên da khi bạn đi bộ nhiều. Tuy nhiên sự thoải mái của cotton rất cao, kết hợp cùng len và sợi khác sẽ hút ẩm. Đây có thể là lựa chọn cho mùa hè, nơi không quá khắc nghiệt.
- Ưu điểm: giá thành rẻ, bán phổ biến, tạo sự thoải mái khi bạn không vận động nhiều
- Nhược điểm: không nên dùng khi vận động mạnh, vận động nhiều hay chơi các môn thể thao
Chất liệu cách nhiệt tổng hợp: nguyên liệu nhân tạo phổ biến như thermax, hollofil, thermastat thiết kế giống len, sợi cách ly giữ ấm tốt, ít bị rách, khô thời gian nhanh.
Chất liệt hút ẩm tổng hợp: như coolmax, polypropylene dùng trong liner, dùng dệt nên tất dày dặn, tăng độ thấm hút ẩm.
Dựa vào một số chi tiết hỗ trợ bàn chân
- Lớp đệm êm chân: sản phẩm tất mang đi leo núi được gia cố thêm miếng lót nằm ở gan bàn chân, ngón chân và gót chân tăng độ êm ái. Phần lót dệt mau, một số trường hợp còn có sợi acrylun vào vị trí cần thiết. Và đây là cứu tinh cho đôi chân di chuyển trên địa hình khó đi.
- Chất liệu hỗ trợ bàn chân: tất cao cấp hiện nay sẽ được pha chút sợi spandex và sợi nilon đàn hồi giúp cho sản phẩm tạo hình tốt, hạn chế nhăn nhúm và co dúm.
Dựa trên một số tính năng khác của tất
- Đệm tất: tốt hơn hết bạn nên chọn loại tất dã ngoại có phần đệm ở ức chân và gót chân giúp những bộ phận an toàn, êm ái hơn rất nhiều. Nhưng cũng đừng vì muốn tất ấm tất êm mà khiến đôi giày của mình chặt chội, khó chịu. Thường thì đệm tất có vải dày dặn hơn hoặc dùng chất liệu khác như acrylic. Chi tiết này sẽ hữu dụng đối với ai phải đi con đường gồ ghề, quãng đường dài.
- Bảo vệ mắt cá chân: dòng tất cao cổ sẽ có phần cổ tất dệt dày dặn hơn, chắc chắn để mắt cá chân được bản vệ toàn diện mỗi lần bạn chạy nhảy, vận động mạnh, cho dù cổ chân của bạn thấp hoặc cao. Như vậy, bạn sẽ tránh các chấn thương không mong muốn như trật mắt cá, bong gân đau nhức. Nên nhớ rằng tất và giày là thứ giúp đôi chân luôn an toàn.
- Cao cổ: đôi tất cao cổ là sở thích hoặc nhu cầu của từng người vì không phải ai cũng muốn. Tuy nhiên, tất cao cổ sẽ đảm bảo cẳng chân và cổ chân không bị giày tác động, chà xát gây khó chịu. Vì thế mỗi lần đi loại tất này hãy ưu tiên giày cổ cao hoặc giày cổ lửng.
- Độ vừa vặn: việc chọn đúng cỡ tất sẽ phụ thuộc vào từng bảng chọn cỡ của các nhà sản xuất khác nhau. Nếu bạn đang đi thử tất thì chú ý đến gót chân và gón chân có vừa chân hay không. Chiều dài tất giữ vai trò quan trọng, tất quá dài sẽ gặp tình trạng khi đi dồn hết về mũi chân, tất quá ngắn sẽ gây bí chân, dồn cục trong dày làm khó chịu. Còn với loại đệm dày dặn thì nên đi thử trong giày xem có chặt chội không nhé.
Giải đáp một số câu hỏi về tất dã ngoại
- Có nên đi thử tất dã ngoại?
Nếu có cơ hội bạn hãy đi thử tất dã ngoại vào chân mình. Hơn nữa trải nghiệm hoạt động đi bộ nhanh với đôi tất bạn đang đắn đo và xem xét cho đôi chân của mình. Từ đó sẽ cảm nhận rõ độ êm ái như thế nào. Hãy chắc chắn bản thân mua đúng kích cỡ tất vừa khít bàn chân, hạn chế mua chất liệu dễ cho vì sẽ khiến chuyến đi mất đi độ linh hoạt và trở nên bất tiện.
- Nên mang theo tất dã ngoại nào khi trời nóng?
Yếu tố vừa vặn luôn được ưu tiên hàng đầu, chủ yếu sẽ dựa trên kích cỡ bàn chân của bạn. Tất nhẹ cỡ vừa là loại sản phẩm nổi bật tính năng hút thấm mồ hôi tốt hơn, chân khô ráo lâu dài kể cả đi dưới nền đất ẩm. Không chọn tất chất liệu len vì thấm nước rất nhanh, giữ nhiệt nhiều, đi vào mùa hè sẽ gây bức bối, bí hơi.
- Nên đi tất leo núi dày như thế nào?
Độ dày của tất leo núi, dã ngoại phụ thuộc phần lớn vào chân bạn như thế nào, đôi giày rộng hay vừa. Chỉ cùng một đôi giày, chân bạn lớn thì đi tất mỏng và chân nhỏ thì cần loại tất dày dặn hơn. Tuy nhiên tốt hơn hết vẫn là thử tất cùng giày để đảm bảo độ vừa vặn tối đa nhất nhé.
- Có nên mang tất lót trong tất thường để tránh phồng rộp?
Không nhất thiết phải đi bên trong tất thường bằng tất lót, quan trọng phải vừa chăn vừa giày. Còn nếu giày rộng thì hãy tính đến việc đi thêm đôi tất lót.
- Nên mang loại tất nào đi dã ngoại dài ngày?
Bạn cần phải mang ít nhất 2 đôi tất thám hiểm đi dã ngoại cùng đôi tất lót để tiết kiệm diện tích mang đồ theo, có thêm không gian để vật dụng khác. Vì tất lót thấm hút mồ hôi nên đôi tất dã ngoại phủ ngoài sẽ sạch sẽ lâu hơn, bạn chỉ cần giặt và thay tất lót thường xuyên. May chúng nhanh khô và dễ giặt sẽ không gặp nhiều phiền phức.